سایبر(cyber) واژه ای است بر گرفته از لغت «kybernetes» به معنای سکاندار یا راهنما و نخستین کسی که واژه فضای سایبر را به کار برد، ویلیام گیتسون نویسنده داستان های علمی- تخیلی، در کتاب نورومنسر (neuromancer) بود. فضای سایبر یا فضای مجازی (Cyber Spase) در تعریف برخی نویسندگان عبارت است از: «مجموعه ای از ارتباطات درونی انسان ها از طریق رایانه و وسائل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی است.» البته شاید بهتر باشد آن را چنین تعریف کنیم: «محیط الکترونیکی واقعی است که ارتباطات انسانی به شیوه ای سریع، فراتر از مرزهای جغرافیایی و با ابزار خاص، خود؛ در آن، زنده و مستقیم روی میدهد». قید «واقعی»، مانع از این است که تصور شود مجازی بودن این فضا به معنای غیر واقعی بودن آن است؛ چرا که در این فضا نیز همان ویژگیهای تعاملات انسانی در دنیای خارج همچون مسئولیت وجود دارد. ضمن این که فضای سایبر در واقع یک «محیط» است که ارتباطات در آن انجام میشود؛ نه صرف مجموعه ای از ارتباطات. از سوی دیگر، این ارتباطات گرچه ممکن است در همه حال بر خط (On Line) نباشد، ولی زنده و واقعی و مستقیم است. از این رو، تأثیر و تأثر بالایی در این روابط رخ میدهد.
یکی از آسیب هایی که در فضای مجازی همواره در کمین افراد است، نقض حریم خصوصی افراد بوده که منجر به بی اخلاقی در فضای وب و از بین رفتن آبروی اشخاصی میشود که خواسته یا نا خواسته حریم خصوصی شان در این فضا زیر پا گذاشته شده است.
هر چند که چنین مواردی تنها به فضای مجازی اختصاص نداشته و در فضای واقعی نیز شاهد مواردی از این دست هستیم، اما برخی ویژگی های فضای مجازی باعث می شود که در فضای وب، با موارد بیشتر و گسترده تری از نقض حریم خصوصی افراد، مواجه شویم.
برای مثال در فضای واقعی برخی افراد با اهداف سودجویانه و از پیش تعیین شده، قوانین مربوط به حریم خصوصی را زیر پا می گذارند. این در حالی است که در فضای مجازی داستان به گونه ای دیگر رقم می خورد و این نقض قوانین به چنین افرادی محدود نمی شود؛ بلکه بسیاری از افرادی که در فضای واقعی به حریم خصوصی احترام می گذارند، در فضای مجازی با افراد سودجو همراه شده و تصاویر و فیلم های مربوط به حریم خصوصی دیگران را با یکدیگر به اشتراک می گذارند. اغلب این افراد نمی دانند که اشتراک چنین مواردی در فضای مجازی، آسیب های واقعی بسیاری را برای آن اشخاص به دنبال خواهد داشت.
سینا هستم متولد 1 تیر 1374
دانشجوی رشته ی مکانیک خودرو دانشگاه ماشین سازی اراک
علاقمند به برنامه نویسی و طراحی سایت